Tuyên án phúc thẩm vụ Chuyến bay giải cứu: 3 bị cáo nhận án chung thân

Ngày 27/12/2023, Hội đồng xét xử của Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội đã tuyên án phúc thẩm vụ “chuyến bay giải cứu” xét xử các bị cáo có kháng cáo.

Y án chung thân đối với 3 bị cáo

-Quảng Cáo-

Tòa phúc thẩm không chấp nhận kháng cáo và tuyên y án sơ thẩm đối với các bị cáo: 

– Phạm Trung Kiên (cựu cán bộ Bộ Y tế) tù chung thân về tội “Nhận hối lộ”;

– Nguyễn Thị Hương Lan (cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao) tù chung thân về tội “Nhận hối lộ”; 

– Vũ Anh Tuấn (cựu cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an) tù chung thân về tội “Nhận hối lộ”; 

– Vũ Sỹ Cường (cựu cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an) 9 năm tù về tội “Nhận hối lộ”;

– Trần Minh Tuấn (Giám đốc Công ty Thái Hòa) 18 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Đưa hối lộ”;

– Phạm Bích Hằng (Phó Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Du lịch Quốc tế) 20 tháng tù về tội “Đưa hối lộ”.

Theo Tòa phúc thẩm, các bị cáo Phạm Trung Kiên, Nguyễn Thị Hương Lan, Vũ Anh Tuấn, Vũ Sỹ Cường là những người nhận hối lộ nhiều lần, với số tiền rất lớn hoặc đặc biệt lớn, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến việc thực hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước và hình ảnh đội ngũ cán bộ, công chức nên cần có mức hình phạt nghiêm mới đủ tác dụng giáo dục, răn đe và phòng ngừa tội phạm nguy hiểm này, đáp ứng yêu cầu đấu tranh, phòng, chống tham nhũng trong giai đoạn hiện nay.

Bị cáo Trần Minh Tuấn chiếm đoạt số tiền rất lớn, bị cáo còn phạm 2 tội, không thừa nhận hành vi, quanh co chối tội.

Bị cáo Phạm Bích Hằng rất nhiều lần đưa hối lộ, với tổng số tiền hơn 1,1 tỷ đồng. 

Tòa án cấp sơ thẩm đã nhận định, đánh giá về tính chất, mức độ hành vi phạm tội, hậu quả của tội phạm, vai trò trách nhiệm của bị cáo trong vụ án là có căn cứ. 

Quá trình cân nhắc khi quyết định hình phạt, Tòa án cấp sơ thẩm cũng đã đề cập xem xét bối cảnh, hoàn cảnh điều kiện phạm tội; nhân thân của bị cáo và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với bị cáo.

“Tính chất vụ án là rất nghiêm trọng, hành vi của bị cáo với vai trò chính. Do đó, không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của các bị cáo Phạm Trung Kiên, Nguyễn Thị Hương Lan, Vũ Anh Tuấn, Vũ Sỹ Cường, Trần Minh Tuấn, Phạm Bích Hằng về phần hình phạt”, Tòa phúc thẩm nhận định.

Bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao

Giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Tô Anh Dũng – cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, bị cáo Đỗ Hoàng Tùng – cựu Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự

Tòa phúc thẩm giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo:

– Tô Anh Dũng (cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao) 14 năm tù (án sơ thẩm 16 năm tù) về tội “Nhận hối lộ”; 

– Đỗ Hoàng Tùng (cựu Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao) 10 năm tù (án sơ thẩm 12 năm tù) tội “Nhận hối lộ”; 

– Trần Văn Tân (cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam) 5 năm tù (án sơ thẩm 6 năm tù) về tội “Nhận hối lộ”.

Đối với các bị cáo phạm tội “Nhận hối lộ” gồm Tô Anh Dũng, Đỗ Hoàng Tùng, Trần Văn Tân, tại phiên tòa phúc thẩm, các bị cáo tiếp tục thể hiện thái độ khai báo thành khẩn, ăn năn hối cải, đồng thời xuất trình tài liệu mới. Từ đó, Tòa phúc thẩm quyết định giảm hình phạt cho các bị cáo.

Bị cáo Tô Anh Dũng, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao

Giảm hình phạt đối với một số bị cáo lãnh đạo doanh nghiệp là nạn nhân của “cơ chế xin – cho”

Về nhóm bị cáo phạm tội “Đưa hối lộ”, Tòa phúc thẩm giảm hình phạt cho các bị cáo:

– Nguyễn Thị Thanh Hằng (Phó Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky) 9 năm tù (án sơ thẩm 11 năm tù);

– Lê Hồng Sơn (Tổng giám đốc Công ty Blue Sky) 8 năm tù (án sơ thẩm 10 năm tù);

– Hoàng Diệu Mơ (Tổng giám đốc Công ty An Bình) 6 năm 6 tháng tù (án sơ thẩm 7 năm tù); 

– Võ Thị Hồng (Giám đốc Công ty Minh Ngọc) 3 năm tù (án sơ thẩm 4 năm tù); 

– Lê Văn Nghĩa (cựu Giám đốc Công ty Nhật Minh) 27 tháng tù (án sơ thẩm 3 năm tù); 

– Trần Thị Mai Xa (Giám đốc Công ty MasterLife) 30 tháng tù (án sơ thẩm 3 năm tù); 

– Lê Thị Ngọc Anh (cựu cán bộ Ban Đối ngoại Trung ương Đảng) 30 tháng tù (án sơ thẩm 3 năm tù). 

Bị cáo Phạm Thị Kim Ngân (cán bộ Tạp chí Thanh tra) nhận hình phạt 13 tháng tù (án sơ thẩm 15 tháng tù) về tội “Môi giới hối lộ”.

Theo Tòa phúc thẩm, các bị cáo thực hiện hành vi phạm tội đưa hối lộ có một phần do sự gây khó khăn của các bị cáo là cán bộ, công chức trong cơ quan nhà nước; là nạn nhân của “cơ chế xin – cho”, để khuyến khích người đưa hối lộ tố giác tội phạm, phản ánh tình trạng nhũng nhiễu của các cán bộ, công chức trong cơ quan nhà nước, có thể xem xét giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo. 

Mặt khác, các bị cáo đã thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác với cơ quan có thẩm quyền trong quá trình giải quyết vụ án, số tiền đưa hối lộ không lớn, đã tự nguyện nộp lại toàn bộ hoặc phần lớn số tiền bị truy thu. 

Do đó, trên cơ sở đánh giá tính chất, mức độ hành vi phạm tội, nhân thân, thái độ chấp hành pháp luật, mức độ nguy hiểm cho xã hội, vì chính sách nhân đạo, Tòa phúc thẩm thấy cần chấp nhận một phần kháng cáo của các bị cáo.

2 bị cáo là cựu cán bộ Đại sứ quán được hưởng án treo

Ba bị cáo được Tòa phúc thẩm cho hưởng án treo gồm: 

– Nguyễn Hoàng Linh (cựu cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia) 30 tháng tù treo; 

– Đặng Minh Phương (cựu Kế toán Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia) 18 tháng tù treo; 

– Trần Quốc Tuấn (Giám đốc Công ty xúc tiến thương mại Du lịch Việt Nam) 3 năm tù treo.

Các bị cáo được giảm án có tình tiết mới, đã khắc phục xong hậu quả của vụ án; có nhiều bằng khen, kỷ niệm chương, đơn xin giảm nhẹ của các đơn vị…

Bị cáo Hoàng Văn Hưng được giảm từ chung thân xuống 20 năm tù giam

Một bị cáo khác cũng được giảm án là Hoàng Văn Hưng (cựu cán bộ điều tra của Bộ Công an) từ chung thân xuống 20 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. 

Tại phiên tòa phúc thẩm bị cáo Hoàng Văn Hưng thừa nhận hành vi phạm tội “thể hiện sự ăn năn hối cải” và khắc phục toàn bộ 18,8 tỷ đồng lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Bị cáo Hoàng Văn Hưng xác nhận thay đổi nội dung kháng cáo từ ngày 28/11/2023, bị cáo thừa nhận hành vi phạm tội bị Tòa án cấp sơ thẩm quy kết về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền 800.000 USD (hơn 18,8 tỷ đồng). 

Bị cáo đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm xem xét một cách thấu đáo, khách quan, toàn diện vụ án, xử phạt bị cáo hình phạt hợp lý, để bị cáo sớm có điều kiện trở về với gia đình và xã hội. 

“Bị cáo cảm thấy rất đáng tiếc khi để xảy ra sai phạm như thế này, bị cáo từng là đảng viên, là Công an nên dù vì lý do gì hay bất kỳ nguyên nhân gì thì vẫn thấy có trách nhiệm trong sai phạm, nên đã tích cực tác động gia đình bồi thường toàn bộ số tiền bị truy thu”, bị cáo Hưng trình bày tại phiên phúc thẩm.

Từ đó, Tòa phúc thẩm ghi nhận, bị cáo Hưng đã thừa nhận hành vi phạm tội; tích cực tác động gia đình nộp toàn bộ số tiền bị truy thu, nghĩa vụ án phí hình sự sơ thẩm; gia đình bị cáo có công với cách mạng, bị cáo có 2 bác ruột là liệt sĩ, được chính quyền địa phương xác nhận. 

Vì vậy, Hội đồng xét xử phúc thẩm thấy đủ căn cứ áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại các điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự năm 2015 đối với bị cáo Hoàng Văn Hưng.

Giảm án cho bị cáo cựu Đại sứ Trần Việt Thái ở Malaysia và bị cáo cựu Phó Giám đốc Công an Hà Nội Nguyễn Anh Tuấn

Hai bị cáo là Trần Việt Thái (cựu Đại sứ Việt Nam ở Malaysia) và Nguyễn Anh Tuấn (cựu Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội) mặc dù không có kháng cáo tại phiên phúc thẩm. Tuy nhiên Hội đồng xét xử đã xem xét các tình tiết, thành tích công tác và quá trình làm rõ, khắc phục vụ án nên đã tuyên giảm án cho 2 bị cáo.

Bị cáo Trần Việt Thái (cựu Đại sứ Việt Nam ở Malaysia) đã khắc phục hậu quả vụ án, tích cực hợp tác với Cơ quan điều tra để làm sáng tỏ vụ án, gia đình bị cáo có công với cách mạng.

Bị cáo Nguyễn Anh Tuấn xuất trình các tài liệu thể hiện bị cáo bị bệnh với chẩn đoán ung thư thực quản; gia đình bị cáo có công với cách mạng; bản thân bị cáo có nhiều thành tích trong quá trình công tác.

Trong vụ án, bị cáo Hoàng Văn Hưng 2 lần nhận từ Nguyễn Anh Tuấn số tiền 800.000 USD (hơn 18,8 tỷ đồng), chiếm đoạt của Nguyễn Thị Thanh Hằng và Lê Hồng Sơn. 

Đến nay bị cáo Hoàng Văn Hưng đã thừa nhận hành vi phạm tội, nộp lại toàn bộ số tiền đã chiếm đoạt, nên tính chất, mức độ nghiêm trọng về hành vi phạm tội của bị cáo Nguyễn Anh Tuấn cũng giảm đáng kể.

Tòa phúc thẩm tuyên bị cáo Trần Việt Thái (cựu Đại sứ Việt Nam ở Malaysia) 3 năm tù (án sơ thẩm 4 năm tù) về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; Nguyễn Anh Tuấn 4 năm tù (án sơ thẩm 5 năm tù) về tội “Môi giới hối lộ”./.

Cùng bị kết án về tội “Nhận hối hộ”, cựu Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng bị Tòa tuyên phạt 16 năm tù; Đỗ Hoàng Tùng, cựu Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao, 12 năm tù; Nguyễn Quang Linh, cựu Trợ lý Phó Thủ tướng và Trần Văn Dự, cựu Phó Cục trưởng Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an, cùng bị phạt 7 năm tù; Trần Văn Tân, cựu Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam và Nguyễn Thanh Hải, cựu Vụ trưởng Vụ Quan hệ Quốc tế, Văn phòng Chính phủ, cùng lĩnh 6 năm tù; Chử Xuân Dũng, cựu Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, 3 năm tù…

Cựu Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội Nguyễn Anh Tuấn bị phạt 5 năm tù về tội “Nhận hối lộ”.

“Kỷ lục” tiêu cực được xác lập khi 21 bị cáo có tới hơn 500 lần nhận tiền từ doanh nghiệp, tổng cộng gần 165 tỷ đồng

“Kỷ lục” tiêu cực được xác lập khi 21 bị cáo có tới hơn 500 lần nhận tiền từ doanh nghiệp, với tổng cộng gần 165 tỷ đồng. Điển hình như bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu thư ký một lãnh đạo Bộ Y tế, nhận hối lộ 253 lần, tổng cộng 42,6 tỷ đồng; Vũ Anh Tuấn, cựu Phó phòng Tham mưu Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an, nhận 49 lần 27,3 tỷ đồng; Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Lãnh sự Bộ Ngoại giao 32 lần nhận 25 tỷ đồng; cựu Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng nhận 37 lần tổng 21,5 tỷ đồng…

Cùng với đó, cơ quan tố tụng cáo buộc 23 bị cáo, là đại diện các doanh nghiệp trực tiếp liên quan đến công tác tổ chức chuyến bay, phạm tội “Đưa hối lộ”. Nhóm này đã có hơn 400 lần đưa hối lộ, với tổng số hơn 226 tỷ đồng, cho các quan chức. Trong số này, 2 bị cáo Nguyễn Thị Hằng (cựu Phó Tổng giám đốc Công ty Bầu trời xanh) và Lê Hồng Sơn (cựu Tổng Giám đốc Công ty Bầu trời xanh) cùng bị xác định có 76 lần đưa hối lộ, với tổng số tiền hơn 100 tỷ đồng. Hoàng Diệu Mơ đưa 34,6 tỷ đồng, Nguyễn Tiến Mạnh đưa hối lộ 27,8 tỷ đồng và Vũ Thùy Dương đưa 24 tỷ đồng…

Đối với nhóm các bị cáo nhận hối lộ, Hội đồng xét xử xác định các bị cáo này là những người có chức vụ, không thực hiện đầy đủ kỷ luật công vụ, phạm tội bằng cách nhũng nhiễu, tạo cơ chế xin cho để gây khó khăn cho các doanh nghiệp khi cấp phép các chuyến bay. Trong số các bị cáo nhận hối lộ có những người có chức vụ cao, có những bị cáo là cấp dưới trực tiếp thực hiện các thủ tục, hồ sơ cấp phép.

Theo bản án sơ thẩm, trước tình hình dịch Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức các chuyến bay đưa công dân ở nước ngoài về nước.

Chính phủ giao Văn phòng Chính phủ có nhiệm vụ tập hợp tham mưu, đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt kế hoạch tổ chức các chuyến bay theo đề xuất của Bộ Ngoại giao.

Bộ Ngoại giao (thông qua Cục Lãnh sự) có nhiệm vụ xây dựng, đề xuất kế hoạch tổ chức các chuyến bay combo; chủ trì và xin ý kiến, trao đổi thống nhất với các Bộ trong Tổ công tác và báo cáo, trình lãnh đạo Chính phủ phê duyệt, quyết định và thông báo việc thực hiện chuyến bay.

Bốn Bộ còn lại gồm: Bộ Y tế, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an theo chức năng, nhiệm vụ về công tác phòng, chống dịch cho ý kiến việc phê duyệt gửi Bộ Ngoại giao, Ủy ban nhân dân một số tỉnh, thành phố được giao nhiệm vụ cho chủ trương cách ly tại địa phương.

Quy trình cấp phép các chuyến bay combo được thực hiện như sau: Doanh nghiệp có nhu cầu xin được chủ trương cách ly tại địa phương và gửi hồ sơ đến Bộ Ngoại giao (Cục Lãnh sự).

Trên cơ sở hồ sơ này, Cục Lãnh sự lấy ý kiến Tổ công tác của các bộ, ngành và trình Chính phủ duyệt, sau đó thông báo cho doanh nghiệp được tổ chức thực hiện chuyến bay.

Thực hiện chủ trương trên, trong quá trình cấp phép các chuyến bay, phê duyệt cách ly tại địa phương và giải quyết vụ án, từ tháng 9/2020 đến tháng 12/2022, một số cá nhân thuộc các bộ, ngành được giao nhiệm vụ cấp phép chuyến bay, cách ly ở địa phương và một số cá nhân đại diện doanh nghiệp, cùng một số đối tượng khác đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Trong đó, có 25 bị cáo đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao để nhận hối lộ tổng cộng gần 165 tỷ đồng và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gây thiệt hại hơn 10 tỷ đồng. 23 cá nhân là đại diện các doanh nghiệp đã đưa hối lộ hơn 226 tỷ đồng, 4 cá nhân môi giới hối lộ hơn 74 tỷ đồng và lừa đảo chiếm đoạt số tiền gần 25 tỷ đồng.

Thủ đoạn phạm tội của nhóm bị cáo này được thể hiện dưới hai hình thức chính: Đưa ra giá cả mặc cả cho từng chuyến bay; gây khó khăn, thực hiện không đúng, không đầy đủ chức trách, buộc các doanh nghiệp phải đưa hối lộ. Hành vi của nhóm bị cáo nhận hối lộ đã gây ảnh hưởng xấu tới uy tín của cơ quan Nhà nước, tạo dư luận xấu trong nhân dân… nên cần phải có hình phạt nghiêm khắc, tương xứng với mức độ, hành vi phạm tội.

Tổng hợp