Thuế VAT xe ôm công nghệ 10%: Nhiều nỗi trăn trở

Theo Nghị định 126 có hiệu lực từ 5/12, cách tính thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với dịch vụ gọi xe công nghệ như Grab, Gojek… hay còn gọi là đơn vị hợp tác cá nhân kinh doanh, sẽ thay đổi.

Thay vì tách riêng tài xế đóng 3% thuế VAT trên doanh thu thực nhận và doanh nghiệp đóng 10% thuế VAT trên phần chiết khấu như trước, doanh nghiệp sẽ có trách nhiệm kê khai và nộp 10% thuế VAT trên tổng doanh thu mà khách hàng thanh toán. Đây là phần thuế mà người dùng phải trả và doanh nghiệp chỉ là bên nộp hộ.

Với cách tính mới này, số thuế khách hàng phải trả trên một cuốc xe sẽ nhiều hơn trước. Vì thế, trong trường hợp giá cước và tỷ lệ chiết khấu được giữ nguyên, thu nhập thực tế của tài xế sẽ giảm so với trước tuy tỷ lệ đóng thuế của tài xế thấp hơn. Doanh nghiệp có thể phải tính đến cách tăng giá cước xe hoặc thay đổi tỷ lệ chi trả cho tài xế nếu muốn đảm bảo được thu nhập cho tài xế.

Theo tính toán của Grab, với một chuyến xe có cước phí 100.000 đồng, tài xế sẽ nhận được khoản doanh thu là 76.400 đồng (sau khi trừ thuế và phí dịch vụ kết nối). Với quy định mới áp dụng từ ngày 5/12, tài xế còn nhận được 70.800 đồng, giảm khoảng 7,3% thu nhập so với mức hiện nay.

Bà Tạ Thị Phương Lan, Phó vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh, cá nhân (Tổng cục Thuế) khẳng định, việc tính thuế VAT 10% trên tổng doanh thu áp dụng cho cả hai loại hình gọi xe công nghệ gồm taxi và xe máy.

Với dịch vụ giao đồ ăn và giao hàng, cơ quan thuế sẽ xem xét cách tính thuế khác, tuỳ vào từng trường hợp và dòng tiền cụ thể do việc hợp tác còn liên quan đến đơn vị thứ ba.

Lý giải về cách tính thuế mới, bà Lan khẳng định cơ quan thuế không nhằm mục đích tăng đánh thuế tài xế mà nhằm thu thuế VAT theo đúng bản chất hoạt động kinh doanh.

Do quy định xoay quanh các mô hình kinh doanh mới như Grab và Gojek lâu nay chưa hoàn thiện, thuế VAT thu trên các dịch vụ gọi xe “lâu nay bị tính thiếu và giờ phải tính lại cho đúng”, lãnh đạo của Tổng cục thuế nói.

Bà này lý giải giá hàng hoá hay dịch vụ thông thường cung cấp ra thị trường đều tính thuế VAT 10%. Trong lĩnh vực vận tải, doanh nghiệp truyền thống cũng phải xây dựng mức giá vận tải không bao gồm thuế và sau đó mới tính thêm VAT 10% trên mức giá này. Quy định này cũng phù hợp với thông lệ quốc tế, khách hàng trả bao nhiêu thì doanh nghiệp phải xuất hoá đơn và tính trên tổng toàn bộ doanh thu. Vì vậy, cơ quan thuế quản lý thuế VAT đối với dịch vụ vận tải của Grab, Gojek bình đẳng với các doanh nghiệp taxi truyền thống.

Tuy nhiên, với chính sách thu thuế VAT mới, cơ quan thuế chỉ “nắm người có tóc”, tức là doanh nghiệp với tư cách pháp nhân phải đứng ra chịu hoàn toàn trách nhiệm về việc kê khai và nộp thuế. Trong khi đó, các loại hình xe ôm truyền thống, taxi dù v.v. không đăng ký với các công ty công nghệ cao thì cơ quan thuế không thể quản lý được để áp dụng chính sách thu thuế VAT. 

Khi chính sách thuế có sự thay đổi, theo lãnh đạo Vụ, doanh nghiệp với tư cách pháp nhân có thể xem xét ký lại hợp đồng hoặc thoả thuận lại với tài xế để đảm bảo quyền lợi của đôi bên.

Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ gọi xe bằng ôtô có tham gia vào khâu quyết định giá cước, đã được quy định rõ ràng theo Nghị định 10/2020 là doanh nghiệp kinh doanh vận tải. Pháp luật hiện nay tuy chưa quy định rõ loại hình của các dịch vụ gọi xe bằng xe gắn máy, mô tô, nhưng luật sư Lương Huy Hà – giám đốc Công ty Tư vấn Lawkey Việt Nam đánh giá các dịch vụ này có quy trình tương tự với dịch vụ gọi xe bằng ôtô và bản chất cũng là cung cấp dịch vụ vận tải cho khách hàng. Vì vậy, việc áp thuế VAT 10% trên tổng doanh thu nhận từ khách hàng theo quy định mới là phù hợp.

Còn với những đơn vị có giấy phép kinh doanh nghiệp công nghệ, theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế giá trị gia tăng 2013, cá nhân tài xế sẽ nộp VAT là 3% doanh thu thực nhận thay vì doanh nghiệp kê khai và nộp 10% trên tổng toàn bộ doanh thu.

Trước quy định thu thuế mới, đại diện của một số doanh nghiệp trực tiếp liên quan cũng cho biết đang lúng túng. Ngoại trừ Bee là đơn vị đã đăng ký kinh doanh là doanh nghiệp vận tải, Grab và Gojek vẫn đang trông chờ vào hướng dẫn cụ thể từ cơ quan thuế.

Đại diện Gojek cho biết đang tiếp tục trao đổi với các cơ quan chức năng để hiểu rõ các quy định. “Chúng tôi đánh giá sẽ có sự điều chỉnh nhưng đang phân tích tình hình nhằm đảm bảo kết quả tốt nhất và sẽ thông báo tới các đối tác tài xế và khách hàng sau”, Gojek cho hay.

Trong khi đó, phía Grab – siêu ứng dụng cung cấp nhiều dịch vụ gồm gọi xe – chia sẻ sẽ tuân thủ theo quy định mới. Các bên (gồm hãng, người dùng và tài xế) sẽ cùng chia sẻ phần thuế phát sinh thêm để đảm bảo thu nhập cho tài xế, người dùng không bị ảnh hưởng quá lớn. Đại diện của hàng khẳng định giữ nguyên tỷ lệ chiết khấu và sẽ tính toán lại giá cước cũng như chương trình thưởng để vừa giữ tính cạnh tranh trên thị trường vừa đảm bảo thu nhập cho tài xế.